سخنرانی حجت الاسلام نخاولی در مراسم افتتاحیه گروه دانشجویی نشانه
بسم الله الرحمن الرحیم
درروایات آمده است که شیاطین در ماه مبارک رمضان در غل و زنجیر قرار میگیرند. منظور این است که خداوند در این ماه قدرت وسوسه و نفوذ را در بنیآدم از شیاطین میگیرد. چرا این کار را میکند؟ برای این که درشب قدر یک تصمیم جدی برای زندگی خود بگیرید و این تصمیم نیازمند پاکی طهارت و آمادگی است.
برای آن مقدماتش را که شامل بسیج تمامی نیروها ازجمله نیروهای معنوی مدد ملکوتی، مدد ملائک، توجه اهل بیت علیهمالسلام، نزول برکات و... را دارد فراهم کرده تا شما خود را پیدا کنید. آنگاه د رشب قدر برگه را به دست شما میدهند تا خود برای زندگیتان تصمیم بگیرید و انتخاب کنید. تازه خداوند برای این که این فرد همش قوی شود و طبع و همتش بلند شود همهی عوامل پاکی و بلندهمتی را حتی برای کسانی که از او غافلند به او بی اعتنا هستند را فراهم میکند.
در بحث زنجیر کردن شیاطین یک نکتهی اساسی وجود دارد و این نکته خودسازی است. یعنی انسان این ماه را زمینهای برای محاسبهی اعمال خویش قرار دهد و کارهای ناشایستی که از او سر میزند را از نفس خویش بداند و شیطان را مقصر نداند شیطان در روز قیامت میگوید : من فقط شما را دعوت کردم و این شما بودید که پذیرفتید و آمدید، پس مرا سرزنش نکنید بلکه خودتان را سرزنش کنید. البته ذکر این نکته حائز اهمیت است که انسان خود انتخاب میکند که چه راهی را برود یا کاری را انجام بدهد. در ماه مبارک همهی عالم دست به دست هم میدهند تا ما خطا نکنیم و اگر کردیم معلوم است که ریشه در نفسمان دارد و باید به فکر چاره بود و آن را اصلاح کرد.
زندگی شامل رفتار، حالات، گفتار و افکار ما است. رفتار و حالات ما ریشه در افکارمان دارد. جهتدهندهی افکار ما اطلاعاتی است که داریم(علم). علم یکی از این وسایل است که مهمترین آنهاست و افکارمان را جهت میدهد. افکار زیربنا و مهمترین بخش وجود ماست و حالات و رفتار ما را میسازد.
باور اطلاعاتی است که انسان به آن اعتقاد دارد. یک چیزهایی هست که قبول دارید اما با جانتان گره نخورده است گرچه میدانید درست است. اعتقاد از عقد میآید و عقد به معنای گره است.
«وَ مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِی الْعُقَدِ» .
از زیان زنان دمنده [که افسون و جادو] در گرهها [مىدمند و با این کار شیطانى در زندگى فرد، خانواده و جامعه خسارت به بار مىآورند]
عقد جمع عقده است و عقده به معنای گره است. عقد یعنی بستن. اعتقاد یعنی علومی که ما با دل و جان و نفش خود گره زدهایم (باور) . باور علمی است که به آن اعتقاد داریم.
اگر کسی باور توحیدی داشته باشد بهشتی میشود و جهنم مال معاندین است. ادراک و اخلاص عمل را رنگ میدهد و اخلاص ریشه در ادراک دارد. اگر کسی در کارهای منفی شود کمکم اعتقاداتش از بین خواهد رفت.
(ثُمَّ کانَ عاقِبَةَ الَّذِینَ أَساؤُا السُّواى أَنْ کَذَّبُوا بِآیاتِ اللَّهِ وَ کانُوا بِها یَسْتَهْزِؤُنَ).
آنگاه بدترین سرانجام، سرانجام کسانى بود که مرتکب زشتى شدند به سبب اینکه آیات خدا را تکذیب کردند و همواره آنها را به مسخره مىگرفتند.
کسانی که با بیمبالاتی در جهات منفی پیش روند کارشان به کفر تکذیبی کشیده میشوند.
توحید یک عمل قلبی است که بین علم و جان گره میزند.
پیامبر صلیاللهعلیهوآله به حضرت علی علیهالسلام میفرمایند: « یا علی اذا رایت الناس یتقربون الی خالقهم بانواع البر تقرب انت الیه بانواع العقل تسبقهم»
یا علی وقتی که میبینی مردم با انواع نیکوکاریها به آفرینندهی خود تقرب میجویند تو با تعقلهای گوناگون به او تقرب بجوی که بر همه آنان سبقت خواهی گرفت .
تنها یک علم است که همیشه باقی خواهد ماند و آن علم حقیقتشناسی است. علم حقیقتشناسی به اجزایی تقسیم میشود که عبارتند از:
حقایق ثابت عالم (اعلی علوم)، مبدأ شناسی ،کیفیت صدور این همه کثرات و نظام از مبدأ اعلی، کیفیت رجوع نظام هستی به او، کیفیت صدور اسماء، صفات، ذات و رابطهی اسماء و صفات با هم اسم اعظم و... شناخت کامل از اولیاء، شناخت وسایط فیض در قوس نزول ، شناخت وسایط فیض در قوس صعود.
تمام علوم برای این است که انسان را از طبیعت فراتر ببرد و به ملکوت بکشاند. علم فقه در روز قیامت به درد نمیخورد اما برای رسیدن به حقیقت به درد میخورد. با فقه، اخلاق، مراعات جامعه و مراعات حقوق دیگران و... به شهودش رسید. اگر کسی معرفشهوت نداشته باشد مبتلا به جهل مرکب است (نمیداند که نمیداند). اگر کسی نداند باطن امام چیست، به هیچعنوان بعد از مرگ هم و در روز قیامت هم باطن امامت را نخواهد دید.
معرفت یک بذر است، اگر این بذر در دنیا با عمل شکوفا شود در همین جا شکوفا خواهد شد، ولی اگر در اینجا شکوفا نشد دو حالت دارد:
١- با عمل این بذر را خراب میکند یعنی درآب بیندازد. این بذر هیچوقت نخواهد رسید و در نتیجه شکوفا نخواهد شد. «کَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ»
«وَ مَنْ کانَ فِی هذِهِ أَعْمى فَهُوَ فِی الْآخِرَةِ أَعْمى وَ أَضَلُّ سَبِیلًا»
کسی که در این دنیا حقایق را نبیند در آخرت هم نخواهد دید.
دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند گل آدم بسرشتند و به پیمانه زدند
اگر این را در تخته بنویسم. همه آن را یکسان میبینند، یعنی خطوط و نقوش را یکسان میبینیم و اگر بخوانم یکسان میشنویم ولی آیا همه آن را یکسان برداشت میکنند؟ خیر. هرکس به میزان خود برداشت میکند. در امور مادی همه یکسان میبینند ولی در امور غیرمادی افراد یکسان نخواهند بود، بلکه به میزان فعال شدنشان خواهند دید.کسی که اصلا به معرفت یک شیء توجه نداشته باشد او را نخواهد دید. معرفت و حالت بذر پیداکردن دو حالت دارد: یکی عمل معکوس دارد که عالم پرده در و بیتقوا میشود، مانند کسی است که اصلا علمی ندارد بلکه از آن هم بدتر میشود. دیگری عالم باشد و به مقتضایش عمل مالی و مورد انتظار را نداشته باشد اما خراب هم نکرده باشد و در این دنیا هم به ثمر ننشسته باشد کمکم در آخرت میوه خواهد داد. برای همین گفتهاند:
المعرفه بذر المشاهده: معرفت بذر مشاهده است. اگر معرفت نباشد بذری نیست.
علوم دنیا و آخرت
این علوم جامع زندگی دنیایی و آخرت است.
زندگی چیست؟ ( انسان شناسی زندگی خدا )
محور اول : عقاید
در این عالم چه خبر است؟ زندگی چیست؟ ما چه هستیم؟
محور دوم: روش تفکر
پس از این که فهمیدیم زندگی چیست، نیاز به یک سری معارف داریم.
از کجا این معارف را بهدست آوریم؟ از دین و عقل
برای عمل به آن نیاز به ابزارهایی داریم. (ابزارهای کسب علوم) مثلا بحث روش تفکر روش تصمیمگیری برنامه ریزی روش کسب تجویز. اینها روش عام است که من چگونه برنامهریزی کنم؟ چگونه تصمیم بگیرم؟ چگونه فکر کنم؟ چطور مشاوره بگیرم و چگونه از اطلاعات مشاور به نحو احسن استفاده کنم؟
مسائل را شناختیم ابزارها را بدست آوردیم حالا باید از یکی منابع معرفتی که وحی و عقل باشه بتوانیم مطالب را در بیاوریم.
محور سوم: ابزارهای فهم متن
زبان متن چیست؟ با زبان متن آشنا شویم و با قرآن بدون واسطه ارتباط برقرارکنیم.
لغتشناسی، صرف و نحو (جمله بندی) و بلاغت را باید در حد کاردانی بیاموزیم.
فهم متن به زبان خاص
یک برداشت و فهم از متن هست که به زبان کاری ندارد مانند لطفا به من آب دهید.
علم اصول: گوینده وقتی صحبت میکند از کجا بفمهمیم که معنای دقیق صحبتش چیست؟
محور چهارم: پیگیری
علم اخلاق، تاریخ اسلام، غربشناسی، تاریخ معاصر، آیندهپژوهی
تاریخ شامل تاریخ عمومی که قواعد تاریخ را در خود دارد. تاریخ ایران، تاریخ اسلام به اضافهی بحث سنت و مدرنیته غربشناسی و آیندهپژوهی که مربوط به علم زمان است.
علوم اسلامی برای فرد و اجتماع: جامعهشناسی، سیاستشناسی، اقتصاد
محور آخر: علوم مهارتی و کاربردی
مهارتهای زندگی شامل مهارت انتخاب همسر تا... آداب غذا خوردن، آداب فرزند پروری، به دنیا آمدن فرزند، ارتباط دوران عقد و...
علم الابدان شامل مزاج شناسی و سلامتی
همیشه قلههای بزرگ با گامهای کوچک اما با استمرار فتح میشود.
ومن الله توفیق